IJslander
.kkconv {text-decoration: none; font-size:x-small; color:#333333; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv td.CONTENT{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#333333; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv .BODYTEXT1{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#333333; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv .BODYTEXT2{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#333333; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv .BODYTEXT3{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#9B3202; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv .BODYTEXTBG{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#695E73; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a:visited{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#999999; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a:hover{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#000000; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv h1{text-decoration: none; font-size:medium; color:#993300; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv h2{text-decoration: none; font-size:small; color:#993300; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv h3{text-decoration: none; font-size:small; color:#993300; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a.MENUMAINTEXTX{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv a.MENUMAINTEXTX:visited{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv a.MENUSUBTEXTX{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#993300; font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a.MENUSUBTEXTX:visited{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#993300; font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a.MENUMAINSELECTEDTEXTX{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#993300; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv a.MENUMAINSELECTEDTEXTX:visited{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#993300; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv a.MENUSUBSELECTEDTEXTX{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a.MENUSUBSELECTEDTEXTX:visited{text-decoration: none; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a.MENUMAINTEXTX:hover{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv a.MENUMAINSELECTEDTEXTX:hover{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#FFFFFF; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight:bold;} .kkconv a.MENUSUBTEXTX:hover{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#993300; font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;} .kkconv a.MENUSUBSELECTEDTEXTX:hover{text-decoration: underline; font-size:x-small; color:#993300; font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;}
IJslander
De IJslander komt uit IJsland en wordt daar al meer dan duizend jaar raszuiver gefokt. Vanaf het jaar 930 na Chr. geldt er een importverbod waardoor er sindsdien totaal geen inbreng van vreemd bloed in de fokkerij meer is voorgekomen. Zelfs in tijden van grote natuurrampen bleef dit verbod bestaan en moest het ras zich op eigen kracht herstellen.
De IJslander stamt af van het Europese oerpaard ‘Equus Stenonsis’. Een lijn van het nageslacht van dit oerpaard werd een miljoen jaar geleden getemd door Germaanse stammen. De paarden verspreidden zich in Scandinavië en Groot Brittannië en kwamen met de Vikingen uiteindelijk terecht op IJsland.
Door deze strenge natuurlijke selectie (natuurrampen en barre weersomstandigheden) is het IJslandse paard een sterk, sober en intelligent paard geworden met veel werklust en temperament. Op IJsland werd (en wordt soms nog) het paard ingezet als rij- en lastdier en vervoerde het mensen en post. Omdat men vaak grote afstanden moest overbruggen werd er met één of meerdere ‘handpaarden’ gereden zodat de ruiter van paard kon wisselen. Op de boederijen werd de IJslander ingezet voor klein landbouw werk en zelfs om schapen te drijven! Tegenwoordig worden er veel gangenwedstrijden en races gereden en is de IJslander een heus sportpaard.
Doordat de IJslanders pas op vijf jarige leeftijd worden ingereden verblijven zij vaak lange tijd in kuddeverband. Hier leren de jonge dieren hun sociale vaardigheden waardoor ze vriendelijk en goed in de omgang zijn. Naar elkaar bijten en slaan, bij groepsritten bijvoorbeeld, komt zelden voor.
Steigerende hengsten
foto: Chantal Jonkergouw
Exterieur beschrijving
Het hoofd van de IJslander moet uitdrukkingsvol zijn met een rechte neuslijn. In vergelijking met andere rassen is het hoofd groot te noemen. De oren mogen niet te groot zijn en staan naar voren gericht.
Het lichaam moet goede verhoudingen hebben met een goed opgerichte hals en een afhangend kruis. De staart is laag ingeplant.
De benen zijn sterk met stevige gewrichten. De schofthoogte varieert van 1.30 m. tot ca. 1.45 m. maar soms komen er ook kleinere of grotere dieren voor.
De beharing is het grootste gedeelte van het jaar dicht en lang. De manen en de staart zijn dik en ruig en mogen niet geknipt of getrokken worden.
Alle kleuren zijn toegestaan en het is kenmerkend dat er, naast de gewone vossen, bruinen, zwarten en schimmels, veel ‘wildkleuren’ bij het paard voorkomen. Het gangwerk is het meest bijzondere aan de IJslander want naast stap, draf en galop beheersen sommige dieren de tölt en/of de telgang.
De twee extra gangen
De IJslander kent naast stap, draf en galop nog twee extra gangen. Deze gangen heten tölt en telgang (ook wel rentelgang genoemd). Dit zijn natuurlijke gangen die veulens van enkele uren oud al tonen in de weide. Afhankelijk van de aanleg van het paard voor het tölten en/of voor de rentelgang worden het vier of vijfgangers genoemd.
Indien onderstaande animatie niet goed zichtbaar is, even op de knop ‘vernieuwen’ (bovenaan uw scherm) klikken.
|
|
Tölt
De voetvolgorde van de tölt is hetzelfde als die van de stap. Het verschil zit hem in de tijd van het optillen en neerzetten van de benen. Doordat er in de tölt geen zweefmoment bestaat zoals in de draf, ervaart de ruiter geen onaangename opwaartse beweging, waardoor hij ontspannen in het zadel kan blijven zitten. In tölt draagt het paard zijn hoofd en hals hoog en er ontstaat een trotse beweging. Het gewicht wordt voornamelijk door de achterhand gedragen, zodat de voorbenen en schouders vrij kunnen bewegen. Bij zeer goede tölters gaat dit gepaard met een hoge knieactie. Behalve mooi om te zien is de tölt op de eerste plaats een comfortabele gang, zowel voor het paard als voor de ruiter. Om te laten zien hoe rustig de ruiter in het zadel zit, wordt in tölt-demonstraties met een volle pul bier in de hand een zeer snelle tölt gereden zonder ook maar één druppel te morsen! De tölt kan in verschillende tempo’s gereden worden, van een langzame draf tot een zeer snelle galop. Doordat de tölt zo comfortabel zit is deze gang bijzonder geschikt voor mensen met rugklachten.
Telgang
Telgang zie je niet alleen bij IJslanders, ook kamelen lopen vaak in telgang. In tegenstelling tot bij de draf wordt niet het diagonale maar het laterale benenpaar gelijktijdig opgetild. (linksvoor en linksachter gaan gelijktijdig naar voren en/of achteren) Hierdoor ontstaat voor de ruiter een heen en weer schommelende beweging. Telgang in een langzaam tempo heeft de naam ‘Schweinepass’ en wordt niet gewaardeerd. Alleen de echte rentelgang, waarbij hoge snelheden worden gehaald, wordt als een positieve eigenschap beschouwd. Op wedstrijden worden telgangrennen gehouden over 150 en 250 meter. Het record op 250 m staat op 21,4 sec. Ter vergelijking: het galoprecord over 250 m is 17,3 seconden!
Kleuren
Naast de kenmerkende extra gangen is ook het IJslands kleurenpalet bijzonder te noemen. Naast vos, bruin, zwart, schimmel en bont komen er veel wildkleuren, isabellen en valken voor. Een hele opmerkelijke kleur is wel het ‘zilverappel-bruin’ (bruin met zwarte onderbenen en witte/zilverkleurige manen en staart) en het zilverappel-zwart (chocoladebruin met witte/zilverkleurige manen en staart). Daarnaast zijn er zelfs kleurschakeringen waarvoor in het Nederlands niet eens een naam bestaat.
– Palomino en Wildkleur grijs
– lk kleur (buckskin)
– Blue dun bont
Het Gebruik
De IJslander is heel geschikt voor het recreatieve gebruik, gezellige buitenritten en lange afstandsritten en zelfs aangespannen. Ook springen kan de IJslander en dressuur is zelfs een onmisbaar onderdeel voor het beheersen van de gangen. Maar het mooist zijn toch de ‘gangen wedstrijden’ waar het ras toch echt tot uiting komt. Jaarlijks worden er vijf à zes landelijke wedstrijden georganiseerd. De jeugdruiters hebben zelfs hun eigen wedtrijden, waaronder de FEIF – Youth – Cup. (FEIF = Internationale Federatie van IJslandse paardenverenigingen) Verder kent men nog de wereldkampioenschappen en de jaarlijkse Telgang kampioenschappen georganiseerd door de VRP (vereniging van telgang ruiters). 
bron: frá Liberté
Fokkerij
Het fokdoel voor IJslandse paarden is in internationaal verband bepaald, evenals de selectiecriteria. De ruimste omschrijving van dit fokdoel is: een temperamentvol rijpaard met ten minste vier gangen. Aangezien de selectiecriteria internationaal bepaald zijn, worden IJslanders in alle FEIF landen op dezelfde wijze gekeurd.
Het gaat bij IJslanders meer om ‘prestatie’ fokkerij dan uiterlijk schoon. Ieder jaar worden er in Nederland twee grote keuringen gehouden. Bij de keuringen aan de hand voor paarden van 3, 4 en 5 jaar wordt het exterieur beoordeeld maar ook de gangenaanleg en het karakter. Exterieur en gebruiks eigenschappen tellen hier even zwaar.
De verrichtingskeuring vindt plaats onder het zadel en worden de gangen, het temperament, het karakter en het beeld onder de ruiter beoordeeld. Nu telt de verrichting voor 60 % en het exterieur voor 40 % mee. Paarden die bij een 40/60 keuring boven de 7,50 zijn beoordeeld worden opgenomen in het hoofdstamboek.
Met dank aan:
Icelandic-Horses.com en Chantal Jonkergouw voor alle overige foto’s.
Klik op deze link voor meer over de IJslander